IV

28/09/2012

Μόλις τελείωσα τις” αναμνήσεις απο το σπίτι των πεθαμένων” του Νοστογιέφσκι. Γενικά μου είναι δύσκολο ακόμη να συγκεντρωθώ στο διάβασμα καθώς τις περισσότερες ώρες που έχω ησυχία προτιμώ να τις αφιερώνω στο γράψιμο. Όσο είμαι ακόμα φρέσκος εδώ και όλα μου κάνουν εντύπωση ,προσπαθώ να τα καταγράψω. Κάπου δύο βδόμαδες μου πήρε λοιπόν να το τελείωσω.

 

Έχει ενδιαφέρον πώς αν εξαιρέσει κανείς τις ασύγκριτα πιο άθλιες συνθήκες που βίωνε ο συγγραφέας ,υπάρχει ένας πυρήνας που ακόμα και σήμερα παραμένει άθικτος. Κυρίως σε σχέση με τις περιγραφές των προσωπικοτήτων . Ο Ντοστογιέφσκι δεν διεισδύει  στην “ρώσικη ψυχή” αλλά στην ψυχή του υποπρολεταριάτου που σχεδόν δύο αιώνες μετά και χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά παραμένει ίδια.

 

29/09/2012

Μαζευτήκαμε οι κρατούμενοι στο φουαγιέ του ισογείου για να μιλήσουμε για την επικείμενη απεργία πείνας. Ρίχνω μια ματιά γύρω μου. Ω μο Nτιέ σκέφτομαι!Τί κάνω εγώ εδώ; Η τέχνη μιμήται την ζωή ή η ζωή την τέχνη;  Βρίσκομαι άραγε σε μια αναπαράσταση κινηματογραφικής αναπαράστασης ή στο πλατωνικό πρωτότυπο;

Kαμιά εξηνταριά τριχωτοί μαντραχαλέοι

κάθονται σαν να “προσπαθούν ” σε τούρκικη τουαλέτα και γεμάτοι φυλακίστικα τατουάζ παίζουν τα κομπολόγια τους!Γυμνοι απο πάνω ,με χρύσες αλυσίδες και σαγιονάρες .Ω μον Ντιέ ξανασκέφτομαι.

 

04/10/2021

Σήμερα θα γράψω για κάποια τεχνικά θέματα της φυλακής. Εγώ πάντα είχα απορίες για πολλά απο αυτά και παρόλο που είχα γνωρίσει κόσμο και κοσμάκι που τα γνώριζε απο πρώτο χέρι ,ποτέ μου δεν έλαβα επαρκείς εξηγήσεις και ικανοποιητικές περιγραφές. Γι αυτό λοιπόν θα προσπαθήσω να το κάνω εγώ ,μιάς και το κράτος μου έδωσε αυτήν την ευκαιρία ,για να σας λυθούν και εσάς οι απορίες χωρίς να χρειαστεί να έρθεται εδώ…Βέβαια η μοναδική εμπειρία που έχω ακόμα απο φυλακές είναι η πτέρυγα μου καθώς ακόμα καλά καλά δεν έχω κλείσει δύο μήνες..

 

Η πτέρυγα μου λοιπόν, όπως όλες οι υπόλοιπες εδώ, αποτελείται απο δύο ορόφους . Το ισόγειο δηλαδή και τον όροφο. Στο ισόγειο είναι η “στάση φύλακα”-ένα κουβούκλιο δηλαδή με αλεξίσφαιρο φιμέ τζάμι και κάγκελα που πηγαίνεις  αν θέλεις κάτι απο την υπηρεσία ή θέλει αυτή κάτι απο εσένα οπότε σε έχει φωνάξει πιο πρίν απο τα μεγάφωνα.Πηγαίνεις εκεί, χτυπάς το τζάμι με το παράθυρο και σου ανοίγουν.Μέσα έχει δύο φύλακες ,έναν για την β1(με την οποία μοιραζόμαστε την ίδια στάση αλλά αυτοί χτυπάνε το τζάμι απο την άλλη μεριά. Αν τύχει και είναι και τα δύο τζάμια ανοιχτά η μία πτέρυγα μπορεί να έχει οπτική και ακουστική επαφή με την άλλη.Ο άλλος τρόπος για άμεση επικοινωνία είναι να σκαρφαλώσει κάποιος κρατούμενος στην μπασκέτα της αυλής για να δεί πάνω απο τον διαχωριστικό τοίχο.)και έναν για εμάς. Δηλαδή την Β2. Η στάση μέσα είναι σαν πιλοτήριο. Είναι σκοτείνα και έχουν μπροστά τους τις οθόνες που μας παρακολουθούν. Παντού ,εκτός απο το εσωτερικό των κελιών,έχει κάμερες.

 

Στο ισόγειο λοιπόν έχει και το γυμναστήριο.Είναι σαν την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων που είχαμε στο σχολείο.Γενικά πολλά πράγματα στην αρχιτεκτονική της φυλακής θυμίζουν σχολείο. Και στην ψυχολόγια επίσης. Εμένα το σχολείο δεν μου άρεσε καθόλου. Εδώ δεν έχω νιώσει τόση μελαγχολία όση ένιωθα στο σχολείο. Οι γονείς στέλνουν τα παιδιά τους με το ζόρι στο σχολείο για δώδεκα ολόκληρα χρόνια και φαντάζονται την φυλακή ώς τον απόλυτο εφιάλτη…Μυστήρια πράγματα. Δεν εννοώ οτι η φυλακή είναι καλή.Εννοώ ότι είναι εξίσου άσχημη με το σχολείο και ότι επιτελεί ή τουλάχιστον προσπαθεί να επιτελέσει τον ίδιο κοινωνικό ρόλο. Να μυήσει το άτομο στην ιεραρχεία ,στην πειθαρχία ,στον ανελέητο ανταγωνισμό,στον τομαρισμό,στην απουσία δημιουργικής ή κριτικής σκέψης και στην πουστιά.

 

Λοιπόν η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων έχει μετατραπεί ,χάρη στην δημιουργικότητα των κρατουμένων, σε γυμναστήριο.Υπάρχει ένας σάκος του μπόξ και ένα τραπέζι του πινγκ πόνγκ που δεν ξέρω αν είναι αγορασμένα με έξοδα τον κρατούμενων ή της υπηρεσίας. Τα βάρη πάντως τα έχουν φτιάξει μόνοι τους. Έχουν προσαρμόσει πλαστικά μπουκάλια ,γεμισμένα με χοντρό αλάτι,σε ένα κομμάτι σκουπόξυλο. Ανάλογα με το επιθυμητό βάρος και τα αντίστοιχα μπουκάλια. Έχουν τυλίξει τα μπουκάλια με μαύρο ύφασμα και δείχνουν της προκοπής . Έχει και μονόζυγο. Δηλαδή μια σωλήνα ,κολλημένη τσάτρα πάτρα ,με κακής ποιότητας ηλεκτροσυγκόληση,σε μιά γωνία. Για να πιαστείς χρειάζεσαι καρέκλα. Υπάρχουν και κουβέρτες διπλωμένες  πολλές φορές που χρησιμεύουν ώε στρωματάκια για ασκήσεις εδάφους.

 

Στο ισόγειο επίσης υπάρχει το προαύλιο για το οποίο έχω μιλήσει και παλαιότερα. Αυτό είναι λίγο χειρότερο απο σχολείου καθώς το ύψος του τοίχου που το περικλύει σου στερεί οποιαδήποτε δυνατότητα αντίληψης του έξω κόσμου. Μας πέταξαν απο πα΄νω ένα ξεροκόμματο ουρανού και μας παράτησαν στη μέση του πουθενά. Γύρω γύρω στην κορυφή των τοίχων έχει εκείνα τα σπιράλ σύρματα όπως στις ταινίες. Βγαίνεις δηλαδή μια βόλτα στο προαύλιο να ξεσκάσεις και σε πιάνει η καρδιά σου. Η αυλή είναι πολύ μικρή. Όσο το τερέν του μπάσκετ .Τα απογεύματα στην αυλή παίζουν 5 Χ5. Έχει πλάκα να τους κοιτάς . Όλες αυτές οι άγριες ρωσοποντιακές φάτσες γλυκαίνουν κάπως με το παιχνίδι.

 

Η αυλή είναι σκέτο μπετόν. Δεν έχει χώμα ή κανένα δεντράκι ούτε ζωγραφιστά. Είναι ένα γκρί σκληρό πράγμα. Όπως όλη η φυλάκη. Εγώ για να παίρνω ενέργεια κάνω μπάνιο πολλές φορές την ημέρα. Όχι για την βρωμιά. Κάτι εχω πάθει και σε αντίθεση με το πώς ήμουν “έξω”,δεν σιχαίνομαι καθόλου. Κάνω συχνά μπάνιο για να νιώθω κάτι φυσικό πάνω μου . Νομίζω η απουσία χώματος και φύσης δεν είναι κάποιο σαδιστικό καψόνι. Είναι η συνέπεια της ικανοποίησης του αιτήματος για διαφάνεια. Στο χώμα και στα δέντρα όλο και κάτι μπορείς να κρύψεις . Η φυλακή ,όπως πάντα ήταν ,είναι τα σκατά της κοινωνικής οργάνωσης του κεφαλαίου υψωμένα στην δύναμη της δευτέρας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μεγεθυντικός φακός κάποιων κοινωνικών λειτουργιών. Προκειμένου να υπάρξει οργάνωση ,τάξη ,πειθαρχία,έλεγχος ώστε το κεφάλαιο να τριγυρνάει ανάμεσα μας ήρεμο ,ασφαλές και ανενόχλητο, η τάξη που το κατέχει και το διαχειρίζεται έχει εξαφανίσει ή τεινει να εξαφανισει οτιδήποτε ζωντανό απο τις πόλεις ή απο τους χώρους συναθροίσεων.

 

Ας πώ για το εσωτερικό. Το ισόγειο και ο όροφος αν εξαιρέσουμε την “στάση φύλακα”,το γυμναστήριο και την αυλή είναι ολοιδιοί. Αποτελούνται απο ένα φουαγιέ οχτώ επι τρία που προεπεκτείνεται σε έναν διάδρομο μήκους επίσης οκτώ μέτρων και πλάτους ενός(αυτό είναι όλο). Τα κελιά ξεκινάνε απο τη μία πλευρά του φουαγιέ και συνεχίζουν στο διάδρομο και στις πλευρές του. Δηλαδή τρία κελιά έχουν την είσοδο τους στο φουαγιέ και τα υπόλοιπα στις δύο πλευρές του διαδρόμου. Εδώ να σημειώσω ότι μόνο εγώ χρησιμοποιώ τον όρο “φουαγιέ” και φυσικά χάριν αστεϊσμου καθώς βρίσκω χαριτωμένες τέτοιου είδους αντιθέσεις. Στο φουαγιέ λοιπόν υπάρχει ένα ψυγείο,μιά κατάψυξη και ένας καταψυκτης για παροχή παγωμένου νερού η χρήση του οποίου έχει απαγορευτεί στην Ελλάδα εδώ και δέκα χρόνια αλλά τα νέα μάλλον άργησαν να φτάσουν. Υπάρχει ένα φουρνάκι,δύο μέτριες εστίες-μάτια και τέσσερις εστιατορικοί νεροχύτες. Επίσης δύο λιγδιασμένοι πάγκοι. Ο εξοπλισμός, αυτός δεδομένου ότι μιλάμε για φυλακή και όχι για youth hostel, είναι πολύ ικανοποιητικός για τα τριάντα άτομα του ορόφου. Στη μέση του φουαγιέ έχουν βάλει ένα πλαστικό τραπέζι βεράντας περιστοιχισμένο απο τέσσερις καρέκλες αντίστοιχης αισθητικής όπου κάθονται όλη μέρα και παίζουν μπιρίμπα. Η μπιρίμπα είναι πολύ της μόδας εδώ.Εγώ δεν μπορώ να μάθω. Ή μάλλον δεν θέλω. Ίσως να το θεωρώ γρουζουζιά. Ποιός ξέρει; Σε άλλες φυλακές παίζουν ντόμινο.

 

Τα κελιά είναι ευρύχωρα και το καθένα έχει την τουαλέτα του αλλά και το μπάνιο του! Και μάλιστα με πόρτα. Δεν είναι όλες οι φυλακές έτσι. Υπάρχουν κάποιες που δεν έχουν στο κελί τουαλέτα και αν κατουριέσαι όταν η φυλακή είναι κλειστή την πάτησες. Επίσης σε αντίθεση με άλλες φυλακές που είναι τετράκλινα εδώ είναι τρίκλινα. Όσο να πείς είναι κάποια πολυτέλεια.

 

Κάθε πρωί στις οκτώ παρά,μπαίνουν οι υπάλληλοι και μας δέρνουν. Αστειεύομαι. Κάθε πρωί στις οκτώ παρά ,μπαίνουν οι υπάλληλοι και μας μετράνε. Σιγουρεύονται οτι το βράδυ δεν έκοψε κανένας τα κάγκελα ώστε να εγκλωβιστεί στην αυλή ή στην νεκρή ζώνη -μέχρι που να φτάσεις πιά; Στις οκτώ και αφού ολοκληρωθεί η καταμέτρηση οι πόρτες ανοίγουν ηλεκτρονικά. Οι πόρτες είναι πολύ βαριές. Πρέπει να σπρώξεις με όλη σου την δύναμη για να ανοίξουν. Στις οκτώ το βράδυ ,ξανάρχονται με μιά ματσόλα και αφού μας μετράνε βαράνε τα κάγκελα του παραθύρου για να σιγουρευτούν ότι δεν τα έχουμε κόψει κατά την διάρκεια της ημέρας. Κάθε βράδυ αυτός  ο θόρυβος της ματσόλας μας ειδοποιεί οτι κλείνουμε. Πιό πριν το έχει ανακοινώσει ο υπάλληλος στο μεγάφωνο αλλά καμιά φορά αργούν. Αυτός ο θόρυβος είναι πιο αξιόπιστος. Για την ακρίβεια πιο Παυλοφικός.

 

Η ίδια διαδικασία συμβαίνει πολύ πρόχειρα και το μεσημέρι που μας “κλείνουν” καμιά ωρίτσα. Τότε δεν βαράνε κάγκελα και η μέτρηση γίνεται  άρπα κόλα. Μόλις κλείνουμε ,είτε για μεσημέρι είτε για βράδυ,οι τραπεζοκόμοι μας φέρνουν  τους δίσκους με το φαγητό ,το οποίο αν δεν έχεις την διάθεση να φανταστείς με πόσες κατσαρίδες έχει μαγειρευτεί αλλά και απο ποιούς έχει μαγειρευτεί,είναι αξιοπρεπές. Τύπου φοιτητικής λέσχης και καλύτερο. Συνήθως συμπληρώνουμε με κάποιο φαγητό που έχουμε μαγειρέψει μόνοι μας.

 

Κάθε τρίτη έρχεται το μπακάλικο της φυλακής,δηλαδή τσιγάρα,τηλεκάρτες,αυγά,νερά και τέτοια. Κάθε τετάρτη έρχεται μαναβική,κάθε πέμπτη σούπερ μάρκετ και κάθε παρασκευή χασάπης. Πρέπει όμως να έχεις κάνει εβδομαδιαίο πλάνο γιατί το σάββατο παραγγέλνεις για όλη την εβδομάδα.

 

Η φυλακή όπως έχω γράψει και παλαιότερα είναι μια μύηση,μια διαβατήρια τελετουργία. Τώρα ,σε τι ακριβώς σε μυεί και για που διαβαίνεις,δεν το έχω διαπίστωσει ακόμα θετικά. Υποτίθεται στην πειθαρχία, την ιεραρχία ,την πουστιά και την αδικία της Αγοράς. Στην πραγματικότητα όμως αυτό που πράγματι “αποκαλύπτεται”στον μυημένο είναι η βαθειά σχέση εξουσίας και εγκλήματος.Έτσι ή αλλιώς πάντως έχει ίδια χαρακτηριστικά με τις τελετουργίες μύησης. Ας πούμε ,πέρα απο τα σεξουαλικά καψόνια,την στέρηση στην συγκεκριμένη περίπτωση πέρα απο την τοποθέτηση τόσο των σωμάτων των κρατουμένων όσο και της ιδιότητας τους σε ένα σημείο μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας,στην φυλακή είναι χαρακτηριστική και μια σειρά απο αναίτιες απαγορευσεις.Ταμπού. Ας πούμε πάλι,πρίν δέκα χρόνια μπορεί κάποιος να κατάπιε χλωρίνη για να αυτοκτονήσει. Η χλωρίνη απαγορεύτηκε στην φυλακή δια παντώς.Μπορεί ο αρχιφύλακας να άλλαξε ,ο δειυθυντής να άλλαξε ,οι κρατούμενοι να αλλάξανε αλλά η απαγόρευση έμεινε.Πλέον μπορεί κανένας να μην ξέρει γιατί απαγορεύτηκε η χλωρίνη αλλά να το θεωρούν όλοι εντελώς φυσιολογικό. Κάτι σαν φυσικό νόμο.Τι και αν υπάρχουν δεκάδες τρόποι, τους οποίους δεν θα απαριθμησω , για να αυτοκτονήσει κανείς. Η χλωρίνη απαγορεύεται!Αυτό είναι ένα απο τα δεκάδες παραδείγματα παράλογων απαγορεύσεων.

 

Επιστρέφω στο εσωτερικό του κελιού. Το κελί σου ή τον χώρο γύρω απο το κρεβάτι σου μπορείς να τον διακοσμήσεις όπως θέλεις. Συνήθως οι κρατούμενοι βάζουν κάποιο σεντόνι  σαν ταπετσαρία ή κάποιο πανό. Έτσι αν οι τρείς κάτοικοι ενός κελιού δεν μοιράζονται τις ίδιες απόψεις περί αισθητικής ,μπορείς να συναντήσεις τον spiderman αντιμέτωπο με τον Τσε. Κάτι που μέσα στην τηλεοπτική σύγχυση που επικρατεί  εδώ δεν φαίνεται σε κανέναν περίεργο. Κάποιος κρατούμενος  έβαλε για ταπετσαρία ένα γκρί σεντόνι με μαύρα κινέζικα ιδεογράμματα. Το αποτέλεσμα θα το ζήλευε και διακοσμητής. Αυτός που κοιμάται στο  απέναντι κρεβάτι , ένας έλληνας  που δεν ξέρει να γράφει και όλη μέρα είναι μπουκωμένος στα ψυχοφάρμακα , έχει κοτσάρει μια ελληνική σημαία με αποτέλεσμα να καταστραφεί εντελώς η αισθητική του κελιού. Το δικό μου κελί είναι άθλιο γιατί τα” ξέσκισαν”   οι φύλακες όλα σε μια  έρυνα για κινητό.Δεν έμαθα αν το βρήκαν .Πάντως οι συγκάτοικοι είναι για να φεύγουν και δεν ξανασχολήθηκαν. Εγώ θέλω να πάω σε κάποια απο τα απέναντι που έχουν θέα στην αυλή και όχι στον ακάλυπτο της φυλακής! Μένω σε κελί που έχει θέα σε ακάλυπτο.Ούτε ήρωας του Αρκά να ήμουνα ! Οπότε ούτε εγώ ασχολούμε και μένει το κελί σαν κελί.

 

Ξέχασα να πώ οτι πολλοί κρατούμενοι έχουν γύρω στους τοίχους σταυρούς και αγιογραφίες. Καμιά φορά μπερδεύεσαι και νομίζεις οτι είσαι σε κελί μοναχού.Επίσης για να τα κολλάνε όλα αυτά στους τοίχους χρησιμοποιούν λιωμένο καλαμάκι που κάνει εξαιρετική δουλειά.

 

Τηλεόραση για να δείς πρέπει να φοράς ακουστικό.Αυτό είναι γνωστό.Η υπηρεσία παίρνει το ηχείο και συ για να ακούς πρέπει να βάλεις ακουστικό.Το τίπ είναι ότι κάποιοι κρατούμενοι που δεν αντέχουν να μην ακούνε δυνατά τηλεόραση ,ξηλώνουν τα ηχεία που είναι για τις ανακοινώσεις και τα φοράνε στις τηλεοράσεις.Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην ακούμε τις μισές ανακοινώσεις!

 

Τέλος,δεν ξέρω αν γίνομαι κουραστικός, αλλά θέλω να πώ δύο,τρία λόγια για την ψυχολογία του κρατούμενου. Ο κρατούμενος στις περισσότερες περιπτώσεις έχει εκπέσει απο κάθε κοινότητα. Τις περισσότερες φορές είναι αυτό που στην διάλεκτο της φυλακής αποκαλούμε “πατσαβούρι”.Ο μέσος κρατούμενος βλέπει τον ευατό του ως υπόλογο απέναντι στους φύλακες και δεν καταλαβαίνει οτι οι φύλακες είναι υπόλογοι σε εμάς απο την στιγμή που κάνουν μια τόσο ντροπιαστική δουλειά και μάλιστα σε βάρος μας. Συνήθως ο κρατούμενος , επειδή δεν έχει ανθρώπους έξω να τον στηρίζουν,νιώθει την  φυλακή σαν το σπίτι του. Τους φύλακες σαν μεγάλους αδερφούς και τον αρχιφύλακα σαν πατέρα. Τον ευατό του σαν άτακτο παιδί που παρά τις σκανδαλιές του αξίζει και αυτό λίγη  αγάπη. Με άλλα λόγια έχει την ηθική του κουταβιού. Είναι ικανός να ρουφιανέψει με αντάλλαγμα μιά τεσσάρα τηλεκάρτα ή έναν μικρό καπνό. Μπορεί  ακόμα και χωρίς ανταλλάγματα απο μια διεστραμμένη αίσθηση καθήκοντος.

 

Η φυλακή  δεν είναι μόνο μια αποθήκη ψυχών. Είναι μια αποθήκη αναστεναγμών. Όσο υπάρχουν φυλακές η ανθρωπότητα είναι ένα κάθαρμα.

 

05/10/2012

Τέλειωσα τους “ανθρωποφύλακες” του Κοροβέση. Λοιπόν τρόμαξα με τα βασανιστήρια που γίνοταν τότε. Εγώ γλίτωσα με μια κλωτσοπατινάδα .Αυτό δεν σημαίνει οτι καταργήθηκαν τα βασανιστήρια. Πολλοι κρατούμενοι εδώ μπορούν να το επιβεβαιώσουν. Τέλος πάντων το ενδιαφέρον είναι οτι αν εξαιρέσει κανείς την σωματική βία, όλη η ρητορική των ανακρίσεων για πολιτικούς λόγους παραμένει ίδια. Είναι φοβερό οτι χρησιμοποιούν  ακόμα ακριβώς τις ίδιες ατάκες.