Ο κόσμος της παρανομίας στο μεγαλύτερο ποσοστό του είναι ο κόσμος της παραβατικής οικονομίας. Έτσι έχει το ένα πόδι του στην παρανομία και το άλλο στην οικονομία. Υπακούει κατά βάση στους κανόνες και τις αρχές της δεύτερης. Με άλλα λόγια αυτός ο κόσμος δεν έχει τίποτα το ρομαντικό. Τίποτα το γοητευτικό. Είναι σίγουρα ένας κατατρεγμένος κόσμος. Κατατρεγμένος δυσανάλογα πολύ με την βλάβη που προκαλεί όχι μόνο στην κοινωνία αλλά και στην καθεστωτική οικονομία. Είναι ένας κατατρεγμένος κόσμος που όμως ακόμα και σε λογοτεχνικό επίπεδο αδυνατεί να προσφέρει γοητευτικούς αντιήρωες.
Όμως είναι αστείο να αναθεματίζονται οι μέθοδοι και η ηθική αυτού του κόσμου από τους ιερείς των μίντια την στιγμή που ευλογούν τις καταστροφικές για την ανθρωπότητα επιλογές των στελεχών της καθεστωτικής οικονομίας. Πιο πολύ, είναι τραγικό να υφίσταται αυτός ο κόσμος τόσο απάνθρωπη μεταχείριση από την ποινική δικαιοσύνη τη στιγμή που οι ομόλογοι του στην καθεστωτική οικονομία απολαμβάνουν ανενόχλητοι το κύρος και τα κέρδη τους.
Θα ήταν λάθος να παρασυρθούμε από τις ερμηνείες των καθεστωτικών μίντια χωρίς να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε τις προεκτάσεις τους. Θα ήταν λάθος να επιτρέψουμε στην αμερικανοποιημένη πλέον ποινική δικαιοσύνη να καταστρέφει, χωρίς καμία αντίσταση, χωρίς καμία κριτική, όποια ανθρώπινη ύπαρξη δεν είναι αρκετά κερδοφόρα για την καθεστωτική οικονομία. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της “μεταφοράς-προώθησης αλλοδαπών στο εσωτερικό της χώρας”. Το γνωστό ως “δουλεμπόριο”. Η ποινική του αντιμετώπιση, η μιντιακή του αναπαράσταση, ο μύθος που δημιουργούν τα μίντια γύρω από αυτό καθώς και οι στόχοι αυτού του μύθου.
Ας γίνει σαφές ότι το κείμενο αυτό δεν σκοπεύει σε καμιά περίπτωση να δικαιώσει αυτούς που καταπιάνονται με τέτοιου είδους δραστηριότητες αλλά να αναδείξει τους στόχους που εξυπηρετεί η μιντιακή και ποινική δαιμονοποίηση τους. Δαιμονοποίηση που σίγουρα δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου ηθικού προβληματισμού, καθώς σε αυτήν την περίπτωση δεν θα υπήρχε τέτοια προκλητική διαφορά στην αντιμετώπιση του αντίστοιχου κλάδου της καθεστωτικής οικονομίας. Των γραφείων ενοικίασης εργαζομένων…
Το κεφάλαιο απαλλαγμένο από την ανάγκη του για εργασία την έχει αναγάγει σε προνόμιο. Προνόμιο που προσπαθεί να στερήσει από όσο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι δυνατό. Κάτι που καταφέρνει, χαρακτηρίζοντας το μοναδικό εμπόρευμα που διαθέτουν οι αποκλεισμένοι από την καθεστωτική οικονομία -την εργατική τους δύναμη- ως λαθραίο! Η ποινική δικαιοσύνη καλείται να δογματίσει αυτήν την πραγματικότητα. Τα μίντια να την ερμηνεύσουν και να την επικυρώσουν.
Η ηθικίστικη ρητορική των μίντια περί δουλεμπόρων δεν είναι καθόλου αθώα. Εξάλλου τα μίντια δεν αντιστέκονται τόσο στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι “δούλοι” όσο στα προβλήματα που φέρνουν μαζί τους αντί για αποσκευές . Οι κακουχίες που αποκαλύπτεται ότι έχουν περάσει δεν αποσκοπούν στο να προκαλέσουν το αίσθημα της συμπάθειας γύρω από αυτούς αλλά στο να εμπεδώσουμε ότι φτωχοί και παραμελημένοι όπως είναι, θύματα άγριας εκμετάλλευσης και αποκτηνωμένοι, είναι ικανοί για κάθε είδους αντικοινωνική συμπεριφορά. Έτσι ο “δουλέμπορος” δεν είναι ανήθικος επειδή εμπορεύεται ανθρώπινες υπάρξεις αλλά επειδή εισάγει στη χώρα μας εγκληματίες, ασθένειες, ισλαμικό κίνδυνο η μολυσμένο DNA για τα πιο cult γούστα… Η λογική δηλαδή πίσω από την δαιμονοποίηση του “δουλεμπορίου” είναι να πειστούμε ότι αυτό που μεταφέρει δεν είναι άνθρωποι αλλά ένα άβουλο, χωρίς ζωή, παράνομο και επικίνδυνο, για το δημόσιο συμφέρον ή τη δημόσια υγεία, εμπόρευμα που είναι λογικό και επόμενο να αποθηκεύεται προσωρινά ως κατασχεμένο σε αποθήκες.
Στην πραγματικότητα, το φάσμα της έννοιας του δουλεμπόρου περιλαμβάνει μια σειρά διαφορετικών ρόλων της συγκεκριμένης παραβατικής δραστηριότητας. Έχει σημασία να σημειωθεί ότι στην πράξη δεν μιλάμε για κάποιο οργανωμένο κύκλωμα αλλά περισσότερο για μια αγορά. Μια αγορά όπου όπως όλες, νόμιμες ή παράνομες, μπορεί να δραστηριοποιηθεί κάποιος είτε ως εργοδότης – “πράκτορας”, αν έχει το κεφάλαιο και τις γνωριμίες, είτε ως “εργαζόμενος-οδηγός”, αν δεν έχει στον ήλιο μοίρα. Και στις δύο περιπτώσεις, συνήθως, πρόκειται για μετανάστες. Ως δουλέμπορος μπορεί να χαρακτηριστεί από την ποινική δικαιοσύνη και να καταδικαστεί σε αποκρουστικά βαριές ποινές τόσο ο πιο στυγερός επαγγελματίας όσο και ο “μεροκαματιάρης οδηγός”. Τόσο ο πιο αδίστακτος απατεώνας όσο και το μικρολαμόγιο. Τα δικαστήρια δεν ενδιαφέρονται για τέτοιες λεπτομέρειες.
Η περίπτωση του αδίστακτου δουλεμπόρου που πνίγει ανθρώπους στο Αιγαίο για να γλιτώσει από το λιμενικό ή των ανθρώπων που πεθαίνουν από το κρύο σε φορτηγά-ψυγεία σίγουρα δεν είναι μύθος. Όμως δεν είναι ο κανόνας. Και σε κάθε περίπτωση η υστερία των δικαστών και των δημοσιογράφων δεν κρύβει καμία ευαισθησία σχετικά με το δράμα αυτών των ανθρώπων. Ο λόγος τους περί δουλεμπορίου δεν είναι καθόλου αθώος και πολύ απέχει από το να προστατεύσει τους μετανάστες στους οποίους δεν κάνει καμία διαφορά το να πνιγούν από τους διακινητές τους ή από το λιμενικό, και σίγουρα προτιμάνε να στριμωχτούν για λίγες ώρες σε μια νταλίκα παρά για ατελείωτους μήνες σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης με αρχιτεκτονική επαγγελματικού φούρνου…
Μοναδικός τους σκοπός είναι να μας πείσουν ότι οι ¨δουλέμποροι”, οι οποίοι διεκδικούν ένα μεγάλο και συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό στις ελληνικές φυλακές, εμπορεύονται κάτι παράνομο και κυρίως επικίνδυνο: την περίσσια εργατική δύναμη.
Α.Κ. Θεοφίλου
Γ.Κ.Κ Δομοκού
4/11/2012